"Μεγάλη Σαρακοστή" ονομάζεται η
χριστιανική περίοδος νηστείας των 40 ημερών πριν το Πάσχα. Ξεκινάει τη Καθαρά
Δευτέρα και τελειώνει με τη Κυριακή των Βαΐων. Με το πέρασμα των χρόνων, η
νηστεία κρατάει για τους περισσότερους έως το τέλος της Μεγάλης Εβδομάδας.
Χρονολογικά καθιερώθηκε τον 4ο αιώνα, πήρε το όνομα "Μεγάλη" λόγω της
μεγάλης σημασίας της σε σχέση με τις υπόλοιπες νηστείες του χρόνου και
"Σαρακοστή" γιατί σαράντα ημέρες κράτησε η νηστεία του Χριστού στην
έρημο.
Πριν την έναρξη της Μ.Σαρακοστής υπάρχει μία προπαρασκευαστική περίοδος που περιλαμβάνει τις Κυριακές: α) Του και του Φαρισαίου, που αναφέρεται στην ταπείνωση. β) Του Τελώνη Ασώτου, που αναφέρεται στην μετάνοια. γ) Της Απόκρεω, που αναφέρεται στην Τελευταία Κρίση και στη χριστιανική αγάπη και δ) Της Τυροφάγου, ή της Συγγνώμης που θυμόμαστε της εξορία από τον Παράδεισο των Πρωτοπλάστων . Η πρώτη ημέρα της Μεγάλης Σαρακοστής είναι η Καθαρά Δευτέρα , που συμβολίζει την έξωση των Πρωτόπλαστων από τον Παράδεισο.
Την Καθαρά Δευτέρα, την πρώτη μέρα της νηστείας ξεκινάει
στην ουσία η "κάθαρση" των ανθρώπων πνευματικά και σωματικά. Οι
νοικοκυρές συνήθιζαν να πλένουν και να βάφουν άσπρα τα σπίτια εκείνη την ημέρα
με σκοπό να φύγουν όλα τα κακά πνεύματα. Παράδοση που ήρθε αργότερα είναι η
έξοδος του κόσμου στην εξοχή, γνωστή και ως "κούλουμα", με σκοπό των
εορτασμό και το πέταγμα του χαρταετού που συμβολίζει την απελευθέρωση του
ανθρώπου από κάθε τι κακό.
Για πολλούς από τους χριστιανούς, η Μεγάλη Σαρακοστή
αποτελείται από τυπικούς κανόνες που επικρατεί το αρνητικό στοιχείο, όπως η
αποχή από ορισμένα φαγητά. Όμως σκοπός της είναι να μαλακώσει την καρδιά μας τόσο, ώστε να μπορεί να αποκτήσει
την εμπειρία της κρυμμένης ικανότητας για επικοινωνία με το Θεό. Αυτή η σημασία
της Μ.Σαρακοστής δημιουργείται βασικά με τη λατρεία, με τους ύμνους του Τριωδίου
που οι ιεροί υμνογράφοι, σύνθεσαν και οργάνωσαν όλες τις ακολουθίες, με
θαυμαστή κατανόηση της ανθρώπινης ψυχής.
Το Τριώδιο είναι ένα λειτουργικό βιβλίο που περιλαμβάνει ύμνους και βιβλικά αναγνώσματα για την κάθε μέρα της περιόδου της Μ. Σαρακοστής, η οποία αρχίζει με την Κυριακή του Τελώνη και του Φαρισαίου και τελειώνει με τον Εσπερινό του Αγίου και Μεγάλου Σαββάτου.
Ένα
αξιοσημείωτο έθιμο είναι αυτό της "κυράς Σαρακοστής". Πρόκειται για
ένα είδους ημερολογίου από χαρτί που αναπαριστά μια ζωγραφισμένη γυναίκα σαν
καλόγρια, συνήθως με σταυρό στο κεφάλι, χωρίς στόμα λόγω της νηστείας και με
σταυρωμένα χέρια λόγω του ότι προσεύχεται. Τα πόδια της είναι επτά όσες και οι
εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής και αφαιρούνται διαδοχικά στο τέλος κάθε
εβδομάδας της νηστείας μέχρι το Πάσχα. Η κυρά Σαρακοστή γινόταν επίσης
αναπαριστώντας την ίδια φιγούρα σε μορφή πίτας που παρασκευαζόταν με αλεύρι,
νερό και αλάτι.Το Τριώδιο είναι ένα λειτουργικό βιβλίο που περιλαμβάνει ύμνους και βιβλικά αναγνώσματα για την κάθε μέρα της περιόδου της Μ. Σαρακοστής, η οποία αρχίζει με την Κυριακή του Τελώνη και του Φαρισαίου και τελειώνει με τον Εσπερινό του Αγίου και Μεγάλου Σαββάτου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου